جا آمدن حواس-به هوش آمدن

پدر کسی در آمدن-بسیار اذیت شدن-دخل کسی آمدن

تت و پت-لکنت زبان
پینه بستن-سخت شدن پوست کف دست و پا

پیچیدن نسخه-آماده کردن داروی نسخه ی دکتر در داروخانه

خیساندن-در آب فرو بردن-در آب گذاشتن-خیس کردن

چَپَری بی-درنگ-به سرعت

تن به کار دادن-زیر بار کار و مسئولیت رفتن-برای کار آماده شدن

دو لبه-دارای لب کلفت

ریز بین-نکته سنج-بسیار دقیق-باریک بین

حال و حوصله-نگا. حال و احوال

چس نفس-پر حرف-کسی که حرف های بی سر و ته و ملال آور می زند

دسته کلید-مجموعه ی کلیدها در یک حلقه یا بند

داغان-از هم پاشیده-پریشان

آقادایی را جنباندن(حرکتی به خود دادن)
به خنس و پنس افتادن-به وضع بد مالی دچار شدن
توپیدن-پرخاش کردن-تشر زدن
خدا گرفته-بدبخت شده-به عذاب خدا گرفتار شده

دوخته فروش-کسی که پارچه بخرد-از آن لباس بدوزد و برای فروش عرضه کند

 
دوا شور-شستن فرش با نوعی دوای جلا دهنده

پیش خر کردن-پیش از موعد خریدن

پات-بی آبرو-بی تربیت

 

دو جین-دوازده تا

توالت کردن-آرایش کردن

چراغ چشمک زن-چراغی که خاموش و روشن می شود

بالا تنه-از کمر به بالای بدن

حال کردن-لذت بردن

ترکمون زده-نوعی دشنام است. توهینی برای زاییدن یا خراب کاری

بد مست-کسی که هنگام مستی هرزه گویی کند و عربده بکشد

چرچر کردن-از ثروت بادآورده ای روزگار گذراندن

دود-دخانیات-مواد مخدر

چشم زهره گرفتن-ترسانیدن
تند نویسی-سریع نویسی

تحویل گرفتن-به کسی احترام گذاشتن-از کسی پذیرایی کردن
زیختن آب پاک روی دست کسی-یکسره نومید کردن کسی

چم-رگ خواب-عادت مخصوص هر کسی

چراغ خواب-چراغ کم نوری در اتاق خواب

خرج رو دست کسی گذاشتن-کسی را در خرج انداختن

پا روی دم سگ گذاشتن-خشم شخص پستی را برانگیختن

چلچلی-دیوانگی-بیعاری

چاچولی-زبان بازی-حقه بازی

زار-کوتاه شده ی هزار برای ریال

خوراکی-خوردنی ها جز غذای روزانه-تنقلات-خوردنی

پر و پا قرص-دارای اعتقاد محکم-استوار

پیچه-نقابی که در گذشته زنان بر روی می گذاشتند

زهرآب ریختن-ادرار کردن-شاشیدن

دون پاشیدن-دانه دادن به پرندگان-در باغ سبز نشان دادن-وعده دادن

حق التدریس-مزد آموزگار
دَرَنگ-صدای شکستن چیزی یا زدن سیلی
بخیه به آبدوغ زدن-کار بی هوده کردن

دور از شما ب-لانسبت

تازه نفس-دارای نیروی مصرف نشده

آب رفتن زیر پوست کسی-پس از لاغری کمی فربه شدن

 

آتش بی‌دود-آفتاب-غضب

ته ریش گذاشتن-کمی ریش بر صورت نگهداشتن

خداپسندانه-مورد پسند خدا

تنبان فاطی- برای فاطی تنبان نشدن

روی غلتک افتادن-جریان دلخواه و طبیعی را به دست آوردن-دور برداشتن و سرعت گرفتن

چارگوش-مربع-دارای چهار زاویه-چهار خانه
حاشیه دار-کناره دار

رد پا-جای پا-اثر
اُزبَک-بی‌ریخت-ژولیده-ازخودراضی

دروغ دون-مطالب نادرست و سراسر دروغ

از زیر سنگ در آوردن(چیزی را هر چند نایاب و تهیه‌اش دشوار باشد به دست آوردن)

بزن قدش-دعوت به دست دادن برای نشان دادن توافق و همدلی

پاشنه کوتاه-کفشی که پاشنه ی کوتاه دارد

از لجِ-از سر لجاجت-از روی خشم
بسلامتی-سلامتی دادن-هنگام نوشیدن شراب به یکدیگر می گویند

پنجه کش-نوعی نان برشته و نازک

جز زدن-ناله و زاری کردن

برچسب زدن-تهمت زدن

 
افتاده(فروتن، متواضع)
رو شویی-ظرف یا دستگاهی که برای شستن دست و صورت نصب می کنند
اشکال‌تراشی(ایرادگیری، گره در کار اندازی)

خصوصی-مقابل عمومی

زیر کردن-کسی را زیر وسیله ی نقلیه گذاشتن که موجب آسیب یا مرگ او شود

 
برفک-دانه های سفیدی که در دهان نوزادان پدید می آید-بخار یخ بسته-نقطه های سفید روی تصویر
چفت و بست-قفل و زنجیر در یا صندوق

چشم باباقوری-نابینا-کور
دست به دست گشتن-هر از گاهی نزد کسی بودن-از دستی به دست دیگری رفتن

دک کردن-از سر وا کردن
پهلو گرفتن کشتی-به ساحل رسیدن و ایستادن کشتی

 
چَرچَر-اسباب عیش و عشرت

خرناس کردن-خرخر کردن در خواب

 

جواب کردن-به کار کسی پایان دادن-از کار اخراج کردن

حمامی-گرمابه دار

بچه افتادن-سقط شدن جنین

اختر- گذری-دیدار کوتاه-سرپایی

 
بجا آوردن-شناختن-دریافتن

اجاق-دودمان

در رفتن تلنگ-باد صدادار در کردن-کنایه از ضعیف و ناتوان شدن

زهرمار کردن چیزی-مانع از لذت بردن از چیزی شدن

تسبیح انداختن-یک یک دانه های تسبیح را از زیر انگشتان گذرانیدن

پاره وقت-کسی که تنها بخشی از روز یا هفته را کار می کتد

 

آسمان سوراخ شدن(رویداد بزرگ پیش آمدن)

زیر سر کسی بلند بودن-فریفته شدن به وعده های به تر-کسی که روزگار ناداری خود را فراموش کرده است
 

اوت کردن(بیرون انداختن، بیرون کردن)
ترش کردن-عصبانی شدن

 
آفتابه گرفتن(آفتابه برداشتن)
آش نذری-آشی که به نیت برآورده شدن دعایی بپزند

تو سی خودت، من سی خودم-از تو به خیر و از ما به سلامت

دزدیده-دزدکی

از زور پسی به گربه آقا عمو گفتن-با دشمنی که دفع آن نمی‌توان-مدارا کردن

 

آمدن(آغاز به کاری کردن)

رنگ و رو رفته-کهنه-فرسوده-کارکرده
دهان کسی آستر داشتن-قدرت خوردن خوردنی های بسیار داغ و تند را داشتن

 

افتادن دست(از فرط کار زیاد در دست‌های خود احساس خستگی بسیار کردن)

حرف چند پهلو-سخن مبهم و دارای چند معنی

خود را سبک کردن-خود را حقیر کردن-دست به کاری پایین تز از شان خود زدن

چشتان بالا-بالا و پایین کردن بچه و قربان صدقه ی او رفتن
دو ترکه سوار شدن-دو پشته سوار شدن

چنار امام زاده صالح-متلک بد

بر و بساط-زندگی و لوازم آن-مقدمات کار

دستکاری-دست بردن در چیزی

زیر پا کردن-پیمودن-همه جا را گشتن

 

خرد نکردن تره برای کسی-کم ترین اهمیتی برای کسی قایل نشدن

به خرج کسی نرفتن-بر کسی تاثیر نکردن-بر کسی موثر واقع نشدن

چشته خور کردن کسی-کسی را از لطف خود بهره مند کردن

دست به آب-داشتن ادرار-دستشویی-توالت

 

تف انداختن-تف کردن-سخت اظهار نفرت کردن

به کله ی کسی زدن-دیوانه شدن

آب نمک زدن(با شیرین زبانی گفتن)

از کف دست مو برآمدن(روی دادن پیشامدی غیرممکن)

خوش بنیه-سالم و قوی

خوش غیرتی-زیاده غیرت نشان دادن-به طنز یعنی بی غیرتی کردن

آبگوشتی(بی‌ارزش، پیش پا افتاده)
باد به آستین انداختن-فخر فروختن-خودخواهی کردن

آلنگ دولنگ-چیزهای بی‌هوده‌ای که به‌عنوان زینت به چیزی می‌آویزند

آتش به مال خود زدن-کالایی را بسیار ارزان فروختن

بی نور-بی عرضه-بی مصرف-کسی که به دوستان کمکی نکند

پیش و پس کار را نگاه کردن-جوانب کار را سنجیدن

 

الانه(همین حالا، هم اکنون)

چرخ خوردن-به دور خود چرخیدن

خیالاتی-وسواسی-آن که پندار و توهمات بی جا دارد

چمچاره-در پاسخ به پرسش احمقانه می دهند

دلجور-همدل

جنس-کالا-کالای قاچاق-مواد مخدر مانند هرویین-تریاک و مانند آن ها

رده-حرف زشت یا نامربوط

 

بردن سر کسی-با سر و صدا کسی را گیج و خسته کردن

دروازه بان-محافظ دروازه در فوتبال-گلز

از خود بودن-خودی بودن-محرم بودن

از کار در آمدن(آزموده شدن، نتیجه دادن)

 
چشم زهره رفتن-با خشم نگاه کردن

خوش حساب-خوش معامله-آن که بدهی خود را به هنگام بپردازد

چار دستی-قمار چهار نفری

خربزه قاچ کردن با اتوی شلوار-بسیار آراسته بودن و به خود پرداختن

زمین را به آسمان دوختن-گزافه گویی کردن-دروغ های شاخ دار گفتن

دست کسی را کوتاه کردن-کسی را از چیزی یا کاری کنار گذاشتن

تو جلد کسی رفتن-کسی را برای انجام کاری وسوسه کردن
به درد خوردن-مفید بودن-به کاری آمدن

چانه گیر-کسی که خمیر را چانه می کند

توالت رفتن-به دستشویی رفتن

چم کسی را به دست آوردن-رگ خواب کسی را دانستن-نقطه ی ضعف کسی را دانستن

پلاسیدن-پژمرده شدن-از دست رفتن تازگی و شادابی

از کسی کشیدن(از کسی رنج کشیدن)

دست پیش را گرفتن-خود را محق وانمود کردن

جیم الف جا-آدم ریزه میزه

چرک کردن-عفونت کردن زخم
اوت بودن(بی‌خبر بودن، از مرحله پرت بودن)

حلال بودی-نگا. حلال به زنده ای

 

پا به سال گذاشتن-بزرگ شدن

راسته چینی-چیدن ساده و آسان

 

به حساب کسی رسیدن-از کسی انتقام گرفتن-کار کسی را ساختن

راه کج کردن-مسیر خود را تغییر دادن-منصرف شدن

اوت بودن(بی‌خبر بودن، از مرحله پرت بودن)

 

حرف شنوی-سر به راهی-تبعیت-نصیحت پذیری

اوا خواهر(مرد زن‌نما، مردی که علائق زنانه دارد)

ریز ریز کردن-کاملن خرد و کوچک کردن

 
البرز-بلندقامت-دلیر

حشری-شهوت ران-پر شهوت

با دم خود گردو شکستن-سخت شادمان و خوشحال بودن

روکش درکش کردن-ساخت و پاخت کردن

 

ته چیزی را بالا آوردن-تا آخر خوردن-تمام کردن

با اشتها-متمایل به غذا

چوب زیر دم کردن-تحریک کردن

رو کشیدن-به کسی برای نزدیکی کردن تکلیف کردن

آلکلی-معتاد به الکل

چل و چو انداختن-منتشر کردن شایعه

از بر بودن(مطلبی را در حافظه داشتن)

دلچرکی-ناخوشایندی-اکراه

زنیکه-زنکه

دست از همه جا کوتاه شدن-بی چاره و بی پناه شدن

خوش ذوق-خوش سلیقه-خوش مشرب

دل کندن-دست کشیدن-رها کردن

حرم خانه-درون خانه که زنان زندگی می کنند
برهوت-غیر مسکونی-خشک و بی انتها

زبان فهم-کسی که مطلب یا سخنی را خوب در می یابد

زیر آب کسی را زدن-با اسباب چینی و توطئه سبب خلع مقام کسی شدن

جوشانده-دارویی که آن را در آب می جوشانند و عصاره ی آن را به بیمار می دهند

جیک و بیک-دو روی قاپ-دوستی صمیمی

تنگاب آمدن-به جان آمدن
 

زیست شناسی-دانش شناخت حیات و موجودات زنده

دیدن کردن-عیادت کردن-زیارت کردن-ملاقات کردن

چارواداری-زشت-وقیح-بی ادبانه

 

درب و داغان شدن

 

تو هچل-انداختن به دردسر انداختن-دچار مشکل کردن

پاکار-امر بر-پادو-مباشر

دست و دل باز-بخشنده-جوانمرد

بر گرده ی کسی سوار شدن-کسی را زیر فرمان خود آوردن

زنانه-ویژه ی زنان

تیر در کردن-تیراندازی کردن

آفتابه برداشتن-دست به آب رساندن-پابرهنه وسط حرف کسی دویدن

حق آب و گل داشتن-دارای امتیاز و اعتبار بودن

روی حرف کسی حرف نزدن-با حرف کسی مخالفت نکردن

اجاق-دودمان

پر و پاچه-پا-پاچه

 

زانو زدن-برای تعظیم زانو بر زمین زدن

پا در هوا بودن-نامعلوم بودن تکلیف

دالبُر-بریده چون دال-منحنی وار بریدن
آن سفر(آن بار، آن دفعه)

زد و بندچی-توطئه گر-ساخت و پاخت کننده

دماغ را بالا کشیدن-اظهار نارضایتی کردن

بی نمک-نچسب-لوس-ننر-بد ریخت-بدون ملاحت

 
تریاکی-معتاد به تریاک

 

چانه لغ-نگا. چانه شل

چیز سرش بشو-آدم چیز فهم

دست به سر کردن کسی-کسی را به بهانه ای برای انجام کاری بیرون فرستادن-کسی را رد کردن

دماغ خشکی-بی مغزی-دیوانگی

اشک خنک-گریه‌ی ساختگی

چپ افتادن با کسی-مخالف شدن با کسی-پیله کردن به کسی

 

اخت بودن(سازگار و هماهنگ بودن، مانوس بودن)
آخر‌دست (سر)(بالاخره، سرانجام)

جفت کردن صدا با ساز-هماهنگ کردن صدای ساز توسط کوک
پیچ و خم خوردن-پیچ و تاب خوردن

خونی-قاتل-دشمن سخت-مخالف شدید

 
پابوس-زیارت

پیچ و مهره ی کاری در دست کسی بودن-کاری تنها از عهده ی او بر آمدن

آش و لاش-به‌کلی متلاشی‌شده-له‌ولورده

جوکی-مرتاض هندی-آدم لاغر و مردنی-آدم معتاد و مریض

 

 

زبان تر کردن-سخن گفتن

اسباب‌چینی-دسیسه‌چینی-توطئه‌چینی
دست کسی را توی حنا گذاشتن-کاری را به کسی تحمیل کردن
دهان کسی آستر داشتن-قدرت خوردن خوردنی های بسیار داغ و تند را داشتن

خدمت کسی رسیدن-به حضور کسی رسیدن-کسی را تنبیه کردن

چراغ زنبوری-نگا. چراغ توری

دماغ چاق بودن-سر حال بودن-تندرست بودن

جیب بری-دست بردن در جیب دیگران به قصد دزدی-شارلاتانی-حقه بازی

آمد کردن(رخ‌دادن واقعه‌ای خجسته)

تاشو-آن چه روی هم تا و جمع شود

زُق زُق کردن-احساس درد و تیر کشیدن

چیز خور کردن-خوراندن سم یا موادی که رمالان و دعانویسان تجویز می کردند

تَپ تَپ-آواز خوردن چیزی به چیز نرم

دوا گُلی-دوا قرمز-پرمنگنات

برخورد کردن-تصادف کردن-دیدارکردن

اسباب‌چینی(دسیسه‌چینی، توطئه‌چینی)

زبان به دهان نگرفتن-پیوسته گریه کردن-آرام نگرفتن

از پا ننشستن(سماجت ورزیدن، از کوشش دست نکشیدن)

جِرِ ِنگ جِرِ ِنگ-صدای برخورد چیزهای فلزی
تعریفی-قابل توجه-عالی

آبستن فرزندکش(دنیا، روزگار)

پلاسیدن-پژمرده شدن-از دست رفتن تازگی و شادابی

 

پول سیاه-سکه ای از نیکل و مس

تکه-پاره ای از چیزی-زن زیبا و خوشگل-لقمه

 
تنبان درآر-بی حیا-دریده

چاک خوردن-شکافته شدن-پاره شدن

 

ترس بر داشتن کسی را-از وارد شدن به کاری بیم داشتن

آشیخ روباه(آب‌زیرکاه، مکار)

دوختن چشم-زل زدن-با دقت چیزی را نگاه کردن

دعوا راه انداختن-سبب جنگ و جدال شدن

خرج راه-هزینه ی سفر

آب کردن-جنس نامرغوب را فروختن

تاج گل به سر کسی زدن-کار نیکی در حق کسی کردن
باریک اندام-لاغر و ظریف
زهره ترک کردن-سخت ترساندن-از وحشت به حال مرگ انداختن

ابرو تنگ کردن-ناز و غمزه نمودن-افاده و بی‌اعتنایی کردن

ارزیاب-کسی که بها و ارزش پولی چیزی را تعیین می‌کند

پیگرد-پی گیری-تعقیب

 

پایین نرفتن چیزی از گلو-از غصه غذایی نخوردن-مال حرام نخوردن

بتمرگیدن-نشستن به فرمان تحقیرآمیز

از دست برآمدن-ممکن و شدنی بودن-از عهده بر آمدن

چشتان بالا-بالا و پایین کردن بچه و قربان صدقه ی او رفتن

تزئیناتی-کسی که کارش تزیین است

چفت و بست نداشتن دهن-راز نگهدار نبودن

از زور پسی(از روی ناچاری، اجبارن)

از کسی خوردن(توانایی مقابله با کسی را نداشتن)

خس و خاش-آشغال-خس و خاشاک
خدمت رسیدن-به حضور رسیدن

چندش-لرزش ناگهانی بدن-حالت نامطبوع

جز و وز-اظهار عجز و ناراحتی-شرح غم و اندوه-صدای سوختن چیزی

رو راست-پوست کنده-آشکارا-صریح-بدون ابهام

چوبی رقصیدن-رقصیدن با دوستمال در دو دست

 

پا گرد-محل چرخیدن پله ها

خط هوایی-راه هوایی-مسیر هواپیما

تر دماغ-سرحال-شنگول

پیچ افتادن در کار-گره خوردن کار-مشکلی در کار پیدا شدن

چاک کردن-نگا. چاک دادن

چاتمه-چند تفنگ که یه صورت ضربدر به هم تکیه داده اند

ارباب حجت-اهل منطق
پاچه ی کسی را گرفتن-بی جهت و بی مقدمه برکسی آشفتن

افتادن به گردن کسی(به کسی تحمیل شدن)